น้ำมันฟู้ดเกรด คือ ผลผลิตหล่อลื่นเกรดพิเศษ สำหรับการใช้งานกับเครื่องจักรในสายการผลิตอาหาร ซึ่งมีโอกาสที่จะปนเปื้อนไปในระหว่างกรรมวิธีทำ เพราะผลิตภัณฑ์หล่อลื่นทั่วไปเมื่อมีการใช้งานก็จะเกิดการดัดแปลงทางเคมี เกิด สารไดออกซิน (Dioxin) ( รวมสารฟิวแรน ซึ่งเป็นสารที่มีส่วนเพิ่มเติมตีรั้งกับสารไดออกซินทั้งคุณลักษณะ อันตราย และแหล่งกำเนิด) เป็นสารเคมีที่คงตัวได้ดีในดิน ไม่ย่อยสลายเมื่อถูกความร้อน ไม่ละลายในน้ำ แต่ละลายได้ดีในไขมัน จึงสะสมอยู่ในเนื้อเยื่อของสิ่งมีชีวิตได้ การได้รับสารไดออกซินจากการสูดดมหรือบริโภคอาหารที่มีสารไดออกซินปนเปื้อนอยู่เป็นเวลานาน
น้ำมันหล่อฟู้ดเกรดที่ใช้กันในล่าสุดนี้ส่วนมากเป็นพวกน้ำมันแร่ (Mineral Oil) ซึ่งเป็นของซื้อของขายจากการกลั่นน้ำมันดิบ พวกที่เป็นน้ำมันสังเคราะห์ (Synthetic Oil) ก็มีใช้อยู่บ้าง แต่เป็นจำนวนน้อยและใช้ในงานพิเศษๆ เท่านั้น ในที่นี้จะขอกล่าวเฉพาะการเสื่อมคุณค่าของน้ำมันหล่อลื่นชนิดน้ำมันแร่เท่านั้น
น้ำมันหล่อลื่นแต่ละชนิดได้ถูกทำขึ้นมาเพื่อให้มีคุณสมบัติและคุณลักษณะเหมาะสมสำหรับงานหล่อลื่นแต่ละประเภท โดยการนำเอาน้ำมันพื้นฐานที่มีความหนืดพอเหมาะมาสังคายนาคุณภาพด้วยการเติมสารเคมีเพิ่มคุณค่า เพื่อให้คุณวุฒิพิเศษตามความต้องการ เช่น คุณลักษณะในการชะล้างป้องกันฟอง หรือรับแรงกด เป็นต้น เมื่อถูกใช้งานคุณวุฒิกับคุณค่าของน้ำมันหล่อลื่นต้องสูญเสียหรือเสื่อมถอยลงไปเรื่อยๆ จนในที่สุดไม่อยู่ในสภาพที่เหมาะสมกับการใช้งานอีกต่อไป ลักษณะการหมดสภาพของน้ำมันหล่อลื่นสามารถจำแนกออกได้เป็น 3 ลักษณะใหญ่ๆ คือ
- การเสื่อมสภาพของตัวเนื้อน้ำมันที่อุบัติขึ้นจากปฏิกิริยาอ็อคซิเดชั่น
- สารเพิ่มคุณค่าในน้ำมันถูกใช้หมดไป หรือหมดสภาพไป
- มีสิ่งเลอะเทอะหรือสารอื่นจากภายนอกเข้าไปปะปน