ขมิ้นชันเป็นไม้ที่คนไทยรู้จักมักจี่กันเป็นเป็นอันดี เพราะนำมาใช้แต่งสี แต่งกลิ่น กับรสของอาหารการกิน อาทิเช่น แกงเหลือง แกงไตปลา การใช้ในผลผลิตข้าว ขมิ้นผงนั้นเป็นแหล่งสีธรรมชาติให้ความปลอดภัยมากกว่าสีสังเคราะห์ ตลอดจนเป็นสมุนไพรปกป้องโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ อาทิเช่น แผลในกระเพาะอาหาร อาการท้องเฟ้อ พร้อมกับขับลมได้เช่นกัน
ขมิ้นชันเป็นพืชพันธุ์ปลูกง่ายและสามารถปลูกขึ้นได้ทุกภาคของไทย โตขึ้นได้ดีในที่เนินและไม่ชอบน้ำท่วมขัง ปัญหาของโรคแมลงรบกวนน้อย อายุเก็บเกี่ยวราว 8-9 เดือน ขมิ้นชันเป็นต้นไม้ที่อยู่ในตระกูลขิงข่า เป็นพืชล้มลุกอายุหลายปี ลำต้นเหนือดินเป็นต้นที่เกิดจากการอัดตัวกันของกาบใบ ลำต้นจริงอยู่ใต้ดินเรียกเหง้าขมิ้น มี เหง้าหลักใต้ดินที่เราเรียกว่า หัวแม่ ซึ่งมีรูปไข่และแตกกิ่งทรงกระบอกออกด้านข้างทั้ง 2 ด้าน ที่เราเรียกว่า แง่ง เนื้อในเหง้ามีสีเหลืองมีกลิ่นเฉพาะ ใบเป็นใบเดี่ยว เจริญออกจากเหง้าเรียงเป็นวงซ้อนทับกัน ใบรูปหอก กว้าง 12-15 เซนติเมตร ยาว 30-40 เซนติเมตร ช่อดอกเจริญออกจากเหง้าแทรกขึ้นระหว่างใบ รูปทรงกระบอก มีใบประดับจำนวนมาก มีสีเขียวอ่อน ใบประดับตรงปลายช่อ จำนวน 6-10 ใบ สีขาวหรือว่าขาวแกมชมพูเรื่อ ๆ ดอกสีเหลืองอ่อน เกิดในซอกใบประดับเว้นแต่ในซอกใบตรงปลายช่อ ผลทรงกลมมี 3 พู ดอกขมิ้นชันมีลักษณะเป็นช่อ คล้ายกับดอกกระเจียว ช่อดอกมีลักษณะทรงกระบอก กลีบมีหลายสี แต่ที่พบได้แก่ สีขาว เขียว เหลืองอ่อน สีแดง สีม่วง ซึ่งอาจมีเพียงสีเดียวหรือเป็นสีผสมภายในกลีบดอก รูปพรรณดอกจะคล้ายดอกกระเจียว เพราะเป็นพืชที่อยู่ในตระกูลเดียวกัน แต่ดอกขมิ้นชันจะมีรูปพรรณสัณฐานที่ใหญ่กว่า